Aranjuez słynie ze starówki tworzącej zespół historyczno-artystyczny, królewskich pałaców oraz ogrodów położonych nad brzegiem Tagu.
Koncepcje oświecenia dostosowane do urbanistycznego rozwoju miast ucieleśniają się tu w równowadze między naturą i człowiekiem, płynącymi wodami i projektami ogrodów, między lasem i architekturą pałacową. Z tych względów starówka została w 2001 roku wpisana przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Pociąg truskawkowy i Fiestas del Motín de Aranjuez, o międzynarodowym znaczeniu turystycznym, to niektóre z wydarzeń kulturowych, które czekają na zwiedzających to miasto niedaleko Madrytu.
Znajdująca się między rzekami Tajo i Jarama nizina Aranjuez była zamieszkana od czasów starożytnych. Obecny układ pochodzi z czasów panowania króla Filipa II (XVI w.), który nadał temu miastu tytuł Królewskiej Rezydencji. Królowie Filip V (XVII-XVIII w.) i Karol III (XVIII w.) zmienili Aranjuez w ośrodek dworski, w którym pałacowa architektura połączona jest z lasami i ogrodami, a wszystko to w zgodzie z estetyką oświecenia. Ówczesnemu racjonalistycznemu rozumowaniu zawdzięczamy harmonijny układ ulic starówki.Jednym z klejnotów tego miasta i źródłem jego sławy jest Pałac Królewski. Jego aktualny wygląd to suma przebudów i uzupełnień, które zaczęły się od działań Juana Bautisty de Toledo, architekta króla Filipa II. Stopniowo interweniowali także inni słudzy hiszpańskich królów tacy jak Juan de Herrera (architekt klasztoru w El Escorial) oraz Francisco Sabatini (architekt króla Karola III, który postawił wiele budynków w Madrycie). We wnętrzu pałacu znajduje się wiele dzieł barokowych, które możemy podziwiać w salach z zegarami, porcelaną i obrazami (Lucasa Jordána, Vicente Lópeza lub Antonio María Esquivel).
Ogrody w Aranjuez
Innym reprezentatywnym elementem Aranjuez są jego ogrody. Przed wschodnią fasadą pałacu znajduje się Ogród Parterre w stylu angielskim, w którym wyróżniają się rzeźby fontann. Dwa inne ogrody są częścią tego zespołu ogrodowego. Ogród Jardín de la Isla (na wyspie) nazwany tak, ponieważ rozciąga się między rzeką Tajo i jej kanałkiem, jest jednym z miejsc, które warto odwiedzić. Ogród Jardín del Príncipe jest w stylu francuskim i gotyckim oraz jest bardziej zalesiony. Casa del Labrador otoczona jest rzeką, źródłami i placami. To następny pałac w stylu paryskich pawilonów wersalskich, w którym mieszczą się ciekawe obrazy.Reszta miasta wierna jest tym samym wartościom, co pokazuje jego układ ulic w najczystszym stylu barokowym. Jednakowe budynki, obsadzone drzewami ulice i szerokie aleje to niektóre z jego cech charakterystycznych. Układ miasta ułatwia zwiedzenie innych ważnych zabytków jak fontanna Mariblanca, Teatr Królewski, Casa de Oficios y Caballeros oraz zadaszony targ Mercado de Abastos, a także innych pałaców: Osuna, Medinaceli i Godoy. Przykłady architektury religijnej to klasztor San Pascual (dzieło Sabatiniego z obrazami Megsa i Tiépola), kościół Alpajés (ceglana konstrukcja z barokowym portykiem) oraz kościół San Antonio (z dużą kopułą i jońskimi kolumnami).Stacja kolejowa Aranjuez w stylu neomudejarskim to następny zabytek miasta. Jej tory przenoszą się w przeszłość, gdy od maja do września wyjeżdża z niej Pociąg truskawkowy. Jego wagony ciągnie stary parowóz. Dodatkowo zwiedzić możemy kompleks pałacowo-ogrodowy Real Cortijo de San Isidro.Aranjuez od wieków miasto dworskie, posiada wiele budynków poświęconych rozrywce. Na arenie walki byków znajduje się muzeum „Aranjuez: una fiesta”, w którym odwiedzający mogą dowiedzieć się o historii rozrywek miasta oraz o walkach byków. Z kolei stary budynek Cocheras de la Reina Madre to dziś Centrum Kultury Isabel de Farnesio, miejsce wystaw, konferencji i koncertów.Dobrym momentem na odwiedzenie miasta są obchody święta Fiestas del Motín, ogłoszonych świętem o międzynarodowym znaczeniu turystycznym. Można wziąć udział w przedstawieniach ataku na Pałac Godoy oraz strajku, w encierros (gonitwach byków ulicami miasta), corridach, spływach na rzece Tajo oraz imprezach muzycznych. Rzeka Tajo i jej klub połączony ze szkołą kajakarstwa, hipodrom Legamarejo oraz szkoły jazdy konnej to inne możliwości, które oferuje to miasto.
Gastronomia
Ogrody otaczające Aranjuez zaopatrują lokalną gastronomię w karczochy, brukselki, bób i szparagi przygotowywane na wiele sposobów. Tradycyjne w tych lasach polowania oferują nam doskonałe bażanty, kuropatwy oraz przepiórki. Truskawki to następna specjalność regionu.Prowincja Madrytu oferuje nam zróżnicowane szlaki, pozwalające na poznanie wszystkich jej zakątków. W jej stolicy, Madrycie, warto zobaczyć starówkę, muzea Prado, Thyssen i Królowej Zofii, tradycyjne dzielnice Lavapies i Chamberí oraz odzieżowe sklepy w dzielnicy Salamanca. Inne perły regionu Madrytu, wpisane na listę światowego dziedzictwa, to miasto Alcalá de Henares oraz klasztor w El Escorial. W Alcalá możemy odwiedzić znany Uniwersytet Complutense, dom w którym urodził się Miguel de Cervantes (autor „Don Kichota”) oraz liczne pałace i klasztory. Leżący w górach Guadarrama klasztor Escorial, wybudowany na rozkaz Filipa II przez Juana de Herrera, to jeden z najważniejszych zabytków Wspólnoty Autonomicznej Madrytu. Zamek w Manzanares el Real oraz Plaza Mayor w Chinchón to inne atrakcyjne miejsca regionu.
